Pompeje. Antyczne miasto przeniesione do współczesności.
Pompeje to jedno z tych niesamowitych miejsc, które po prostu trzeba odwiedzić. Całe antyczne miasto wydobyte spod kilku metrów popiołów z idealnie zachowanymi domami, łaźniami, teatrami. Zapomniane i nietknięte ludzka ręką przez kilkanaście wieków. Pompeje odwiedziliśmy dwadzieścia lat temu jako jedną z naszych pierwszych wypraw. Teraz po lekturze bardzo dobrej książki R.Harisa „Pompeje” chcieliśmy raz jeszcze przekonać się, czy nasz zachwyt sprzed lat był uzasadniony. Zaręczam, że był 🙂
Trochę historii.
Bardzo ładny animowany film obrazujący skutki wybuchu Wezuwiusza znajdziecie tutaj.
Dopiero pod koniec XVI wieku, w trakcie prac budowlanych przypadkowo odkryto antyczne ruiny. Rozpoczęły się wieloletnie prace archeologiczne, które trwają praktycznie do dziś. Warstwowo zdejmowano kolejne pokłady popiołu, by odsłonić wspaniałe rezydencje, sklepy, warsztaty, teatr, forum z bazyliką, świątynie, amfiteatr z koszarami, łaźnie i Lupanary, czyli domy publiczne. To wszystko połączone siatką starannie zaplanowanych ulic z chodnikami. Do najwspanialszych odkryć należą malowidła ścienne i mozaiki. Część z najcenniejszych artefaktów została oczywiście przeniesiona do Muzeum Archeologicznego w Neapolu.
Informacje praktyczne
- Pompeje to otwarta przestrzeń, na której nie schronicie się ani przed słońcem, ani przed deszczem. Teren jest olbrzymi i wymagający długiego chodzenia. Możecie liczyć tylko na punkty z wodą pitną. O sklepach i kawiarniach na terenie parku archeologicznego możecie zapomnieć. Jeśli przyjedziecie tu w okresie upałów, proponuje wybrać się po południu lub tuż po otwarciu. Najwięcej wycieczek dociera w godzinach dopołudniowych, tworząc zatory przy uczęszczanych atrakcjach.
- Jeśli zwiedzacie je samodzielnie zaopatrzcie się w mapkę (bezpłatna przy wejściu). Nam bardziej pomogły Mapy Google, na których większość atrakcji jest zaznaczona.
- Przed wejściem spotkacie kilka punktów „ticket office”. To jedynie pośrednicy, którzy chcą zarobić na prowizji lub opłacie za przewodnika. Bilet kupicie dopiero po wejściu na teren parku archeologicznego przez np. Porta Marina
- warto zabrać ze sobą prowiant i napoje, ale nie możecie mieć zbyt dużego plecaka. Maksymalny wymiar to 30x30x15 cm. Większe muszą pozostać w przechowalni (bezpłatna)
- Bilet w takiej samej cenie jak w kasie można kupić on-line na stronie https://www.ticketone.it/en/artist/scavi-pompei/ zabezpieczy was to przed koszmarnymi kolejkami.
- Na wycieczkę można jak najbardziej wybrać się z dzieckiem, ale poruszanie się z wózkiem będzie utrudnione. Tylko główne szlaki są do niego dostosowane.
Ile czasu przeznaczyć na Pompeje?
Na to nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wydaje mi się, że absolutne minimum to 2 godziny. Jeśli ktoś chce dość dokładnie zwiedzić większość atrakcji, będzie potrzebował około 6 godzin. My po 4 byliśmy już znużeni chodzeniem i rozglądaliśmy się za wyjściem.
Jeśli będziecie samodzielnie zwiedzać, nie unikniecie kluczenia i szukania atrakcji. Pompeje są olbrzymie jak na obiekt historyczny. Tu naprawdę można się zgubić.
Największe atrakcje
Forum
Jedno z centralnych miejsc do którego najłatwiej trafić. Duży prostokątny plac długości 160m, do którego przylegały budynki publiczne. Na placu stoi współczesna rzeźba Centaur
Palestra Grande (Duża Palestra)
To plac obok Amfiteatru, wokół którego urządzono wystawę fresków i rzeźb odkrytych w Pompejach. Największe zainteresowanie budzą te o tematyce erotycznej i rzeźby przedstawiające nagą hermafrodytę. Jedno z ciekawszych miejsc do odwiedzenia
Orto dei Fuggiaschi (Park Figur)
Tu właśnie znajduje się kilkanaście figur będących odlewami ze śladów, jakie pozostawiły zwłoki w wulkanicznym pyle. Wcześniej te figury były wystawione tuz przy Forum. Obecnie znajdują się w południowo-wschodniej części za winnicą tuż przy ogrodzeniu. Trzeba korzystać ze strzałek, żeby tu trafić, ale obiekt jest dobrze oznaczony.
Termy (Łaźnie)
Odkryto aż trzy kompleksy budynków o tym charakterze. Ich ilość oraz przepych z jakim zostały urządzone, świadczą o zamożności miasta. Największe to Termy Suburbanae (Podmiejskie) Zapewniały kąpiel zarówno gorąca jak i zimną. Ich wnętrza zawierają liczne freski i płaskorzeźby niestety znacznie uszkodzone.
Lupanar (Burdel)
Tego typu budynki, z których Pompeje wręcz słynęły w czasach starożytnych także nadawały miastu wysoką rangę. W domu publicznym obok małych pokoi znajdziecie piękne freski przedstawiające sztukę miłości. Rysunki te miały na celu pobudzenie wyobraźni klientów 🙂 Poszukując Lunaparu warto kierować się strzałkami, gdyż można do niego dotrzeć tylko jedną „ślepą” drogą
Bazylika i Świątynia Apollina
Tuż przy Bramie Morskiej jest plac z pozostałościami świątyni. Główna atrakcja to kolumnada świątyni z II w p.n.e. Rzeźby i freski znajdują się w Muzeum Archeologicznym w Neapolu
Casa del Fauno (Dom Fauna)
Słynąca ze statuetki Fauna i przepięknej mozaiki przedstawiającej bitwę Aleksandra Wielkiego jest jedną z największych budowli tego typu w Pompejach. Niewątpliwie należała do jednego z bardziej znamienitych rodów.
Casa dei Vettii (Dom Wettiuszów)
W tym budynku największa atrakcja jest malowidło przedstawiające Priapa, bożka płodności. Pięknie zachowane i budzące wielkie zainteresowanie oglądających 🙂
Amfiteatr
Znajduje się w południowo-wschodniej części Pompei dość daleko od głównych wejść. Jak na budowlę z 80r p.n.e. zachował się bardzo dobrze. W czasach swojej świetności mieścił 80 tysięcy ludzi. Teatr w swojej historii gościł nie tylko starożytnych, ale też Pink Floyd w 1971r.
Teatro Grande i Teatro Piccolo (Teatry Duży i Mały)
Dla mnie to dwa najładniejsze niezadaszone budynki w Pompejach. Teatr Duży jest starszy – pochodzi z III w p.n.e. i miał pomieścić 5 tys. widzów. Dodatkową atrakcją są piękne widoki na okolicę z Wezuwiuszem w tle z najwyższych rzędów. Teatr Mały z I w p.n.e. wybudowany był dla 1,5 tys. ludzi. Tuż przy teatrach można obejrzeć Portyk Gladiatorów.
Główne atrakcje robią wrażenie, ale dla mnie ważniejsza była możliwość zaglądania do poszczególnionych domostw i próba odtworzenia warunków życia ich mieszkańców. Dzisiejsi administratorzy postarali się o zaaranżowanie ogrodów, fontann i roślinności nawiązujących do tych sprzed 2 tysięcy lat co sprawia, że domy wydają się być opuszczone całkiem niedawno. Trzeba pamiętać, że Pompeje to atrakcja bardzo oblegana. Potok turystów przy najbardziej renomowanych zabytkach okrada je z uroku. Nie próbujcie zaliczyć wszystkich atrakcji na silę, bo ucieknie wam magia tego miejsca.
Jak dotrzeć do Pompei?
Do Parku Archeologicznego najprościej dojechać z Neapolu pociągiem podmiejskim Circumvesuviana, jadącym dalej do Sorrento. Podróż trzeba rozpocząć ze stacji Porta Nolana lub Piazza Garibaldi. Polecamy wsiąść na Porta Nolana, gdzie pociąg jest jeszcze pusty. Na Piazza Garibaldi prawdopodobnie będą już tłumy. Jedziemy do stacji Pompei Scavi – Villa dei Misteri ok. 40 minut. Pociąg jeździ średnio dwa razy na godzinę. Cena biletu w jedną stronę to około 3 €. Aktualne informacje tutaj
Ze stacji Pompei Scavi najbliżej jest do wejścia Porta Marina – najpopularniejszego wejścia na teren ruin. Droga jest krótka i dobrze oznaczona. Z pewnością i tak pójdziecie z falą turystów. Z niewzruszoną miną mijacie naganiaczy, którzy usiłują was przekonać, że bilet kupimy tylko u nich. Jeśli nie mamy biletu kupionego on-line https://www.ticketone.it/en/artist/scavi-pompei to ustawiamy się w kolejce już za bramą. Poza sezonem nie musi być wcale długa. My w listopadzie czekaliśmy pięć minut. Rozwiązaniem może być przyjazd po południu gdy większość turystów kończy wycieczkę.
Godziny otwarcia
od 1.04 do 31.10: pon.-piątek 9:00-19:30; sobota-niedziela 08:30-19:30;
od 1.11 do 31.03: pon.-piątek 9:00-17:00; sobota-niedziela 08:30-17:00;
Cena bez zniżki 16 €, W pierwszą niedzielę miesiąca wstęp bezpłatny.
Podsumowanie:
Pompeje to niesamowity zabytek starożytnej architektury na skalę światową. Nie bez przyczyny od ćwierć wieku znajdują się na liście UNESCO. Świadomość, że zwiedzamy realne budowle zachowane od stuleci, a nie współcześnie odtworzone jak na Akropolu robi jeszcze większe wrażenie. Do tego niesamowita skala – Park Archeologiczny obejmuje 44 ha i choć nie jest w całości udostępniony, a okresowo zamknięte bywają nawet te największe atrakcje, to ilość obiektów jest wręcz oszałamiająca.
Na wyobraźnię działa też świadomość tragedii tysięcy ludzi którzy zmarli w domach i na ulicach miasta na skutek wybuchu Wezuwiusza. Sylwetki tych, których popiół uwięził na zawsze, wskazują na dramatyzm sytuacji. Pocieszeniem mogą być ustalenia, że większość mieszkańców uciekła przed żywiołem.
Na więcej filmów zapraszamy do naszego kanału, a na zdjęcia do naszej galerii
Wybieram się do Pompei. Czy tam faktycznie nie ma gdzie usiąść i odpocząć? Ile trwa i ile kosztuje podróż z Neapolu?
Witam. W obrębie Parku Archeologicznego trudno o ławkę. Najłatwiej usiąść na wysokim krawężniku 🙂 O cieniu nie ma co marzyć. Podróż kolejką trwa około pół godziny. Nie pamiętam dokładnie ceny – w przybliżeniu 3,50 Euro. Pozdrawiamy