Jak zdobyć Etnę? Praktyczny przewodnik dla turystów.
Na wstępie
Wyprawa na Etnę to fascynujące przeżycie, ale jeśli nie jesteście wulkanologami to nie liczcie, że staniecie na krawędzi głównego krateru i będziecie podziwiać rozgrzaną do czerwoności lawę. Jest to zbyt niebezpieczne i nikt was na taką wysokość nie wpuści. Dla turystów w asyście przewodnika są dostępne wygasłe katery do wysokości 3000m n.p.m.
Ogólne informacje o wulkanie
Etna to największy aktywny wulkan Europy i jeden z najbardziej imponujących cudów natury we Włoszech. Zajmuje powierzchnię ponad 1250 km², a jej wysokość zmienia się w wyniku erupcji i obecnie wynosi około 3357 m n.p.m. Szacuje się, że wulkan istnieje od co najmniej 500 tysięcy lat, a pierwsze wzmianki o jego aktywności pochodzą z około 1500 roku p.n.e. Od tamtej pory zanotowano ponad 200 erupcji. W 1987 roku utworzono Park Przyrody Parco dell’Etna obejmujący ponad 300 wygasłych kraterów, a w 2013 roku wulkan wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Aktywność i bezpieczeństwo
Częste erupcje są czymś zupełnie normalnym – w niektórych latach może dochodzić do kilkunastu w ciągu roku. Choć czasem towarzyszą im wstrząsy sejsmiczne, są one zazwyczaj słabe i niegroźne. Etna „szczeka, bucha, pluje”, ale w ten sposób upuszcza energię i generalnie nie stanowi realnego zagrożenia dla turystów. Wyjątkiem była eksplozja kiedy w 1843 roku lawa zalała zbiornik wody, a jego wybuch i odłamki zabiły 59 osób.
Największym zagrożeniem nie jest lawa, która płynie wolno, ale tzw. bomby lawowe (kilkudziesięciocentymetrowe kawałki skały, które wulkan wyrzuca) oraz wejście w miejsca objęte zakazem.
Dwa dni przed naszą wyprawą w maju Etna wypluła potężną rzekę lawy, która z jednej strony była atrakcją, z drugiej przecięła szlak i ograniczyła podejście w kierunku szczytu. Dzięki temu przewodnik zaprezentował nam krótki pokaz. Wetknięta w szczelinę chusteczka natychmiast się zapaliła.
Kiedy najlepiej jechać?
Etnę można zwiedzać przez cały rok. Latem warunki są najlepsze: brak śniegu, dobra widoczność, stabilna pogoda. Jednak nawet przy 35°C na dole, na górze może być chłodno – różnice temperatur są znaczne. W zimie większe jest ryzyko mgły, deszczu lub śniegu, ale nadal możliwe jest zwiedzanie – zimą na północnym zboczu Etny działa ośrodek narciarski Piano Provenzana.
Podpowiedź: Planując wejście na Etnę zwrócicie uwagę na prognozę pogody. Dobra widoczność to jeden z kluczowych elementów niezapomnianych wrażeń.
Co zabrać?
- Obuwie: Jeśli planujesz tylko krótki spacer przy Rifugio Sapienza, wystarczą zwykłe buty, ale na dłuższe szlaki konieczne są buty trekkingowe chroniące kostkę. Używaj wysokich skarpet a stuptuty (osłona botów i nogawek) też mogą być przydatne. Obuwie można wypożyczyć (koszt: 8–10 €).
- Odzież: Niezależnie od pogody w dolnych partiach, zawsze miej przy sobie długie spodnie i bluzę z długim rękawem – temperatura może nagle spaść. Pamiętaj o nakryciu głowy i kremie z filtrem.
- Swoje pierwsze wejście przypłaciłem oparzeniami skóry głowy, kiedy słońce przedarło się przez moje bardzo krótkie włosy.
Jak dostać się na Etnę?
- Samochód: Można dojechać samochodem do Rifugio Sapienza (1900 m n.p.m.) – dostępne są płatne parkingi. Ci którzy przyjadą wcześniej mogą znaleźć miejsca bezpłatne 🙂
- Transport publiczny: Z dworca autobusowego w Katanii (Piazza Giovanni XXIII) codziennie odjeżdża autobus AST o 8:15 (bilet 6,60 € w obie strony). Powrót o 16:30. Przejazd trwa około 2 godzin. Uwaga: jeden autobus dziennie!
- Autobus turystyczny: Koszt to około 35 € za osobę.
Kolejka linowa i wycieczki z przewodnikiem
- Funivia dell’Etna zabiera turystów z Rifugio Sapienza na wysokość 2500 m. Od 1 marca 2025 ceny wynoszą:
- 52 € – bilet w obie strony (dzieci do 10 lat: 30 €)
- 80 € – pełny pakiet (kolejka + jeepy + przewodnik do 2900 m; dzieci: 50 €)
- 95 € – gdy w zimie zamiast jeepów używane są ratraki (dzieci: 55 €)
Dojeżdżając na ponad 3000 m, można poruszać się tylko w wyznaczonym obszarze (np. wokół krateru Torre del Filosofo). Zabronione jest samodzielne wchodzenie na kratery centralne.
My zdecydowaliśmy się na wyjazd z przewodnikiem za 120 €. W tej cenie była kolejka, jeep i kilkugodzinny spacer po zboczach góry z mini pokazem rozpalania ognia w szczelinach niedawno zastygłej lawy. Tego typu grupy wychodzą zwykle o godzinie 10.00 sprzed miniaturowych biur przy parkingu. W cenie są jeszcze buty trekingowe, kurtki i kije.
Ile czasu zaplanować?
Na klasyczną wycieczkę potrzeba minimum 5–6 godzin. To czas potrzebny na dotarcie na Etnę, wjazd kolejką, przejazd jeepem i zwiedzanie górnych partii. Pełne zwiedzanie może zająć nawet cały dzień.
Etna w mitologii
Według legendy, bóg Zeus, chcąc ujarzmić giganta Tyfona, rzucił na niego Sycylię. Etna to miejsce, gdzie Tyfon wciąż próbuje się wydostać – stąd buchająca lawa i dym.
Ciekawostka
Etna cały czas się zmienia. Powstają nowe kratery i zapadają się stare. Lawa przecina zbocza a strome urwiska się osypują. Od naszego ostatniego pobytu na Etnie powstał nowy, wyższy szczyt, a góra urosła o 60 cm.